”Mecenat dawnych właścicieli Radzynia a rozwój
centrum kulturalnego na Podlasiu w połowie XVIII wieku”
Konferencja poświęcona Mariannie z Kątskich i Eustachemu Potockim
Minęło już kilka dni od zakończenia konferencji w Radzyniu Podlaskim. Refleksje jednak nie słabną, a zachwytom uczestników konferencji, którzy odbyli podróż do tego uroczego miasta, nie ma końca. Wydarzenie było z dawna oczekiwane przez członków Związku Rodu Kątskich, bowiem początek działań organizacyjnych rozpoczął się na początku 2018 roku. Wtedy to zaczęła kształtować się realnie idea tego przedsięwzięcia, choć sam pomysł projektu wpisany w działania celowe stowarzyszenia umieszczony został na liście realizowanych przez stowarzyszenie projektów już w roku 2016.
Pierwsze kroki związane z projektem skierowałem, z resztą nieprzypadkowo, do Pani doktor Joanny Kowalik-Bylickiej, kierownik radzyńskiego oddziału Archiwum Państwowego w Lublinie, autorki publikacji pt. „Dobra ziemskie Radzyń. Historia majątku od XVIII do XX wieku”, zajmującej się postacią Marianny z Kątskich Eustachowej Potockiej. Po zaakceptowaniu przez dr Kowalik-Bylicką mojego pomysłu, kolej przyszła na burmistrza Radzynia Podlaskiego, który z niezwykłą atencją ustosunkował się do mojego projektu. Ostatnie szczegóły z Panem Burmistrzem Rębkiem omawialiśmy 12 kwietnia br. na spotkaniu wyjazdowym przedstawicieli stowarzyszenia w Radzyniu Podlaskim.
W ostatnich tygodniach skupialiśmy się na dogrywaniu szczegółów. Wreszcie nastał upragniony dzień rozpoczęcia konferencji. Radzyń Podlaski przywitał nas słoneczną, bezchmurną aurą. I już na początku, od pierwszych chwil spotkaliśmy się z serdecznością i uśmiechem.
W piątek 7 czerwca o godzinie 11,00 dr J. Kowalik-Bylicka zagaiła obrady konferencyjne, prosząc jednocześnie Burmistrza Radzynia Podlaskiego p. Jerzego Rębka jako gospodarza o powitanie przybyłych uczestników oraz oficjalne otwarcie konferencji. Pan Burmistrz w swoim przemówieniu wskazał na ważność i doniosłość odbywającego się wydarzenia. Dziękował wszystkim tym, którzy przyczynili się do organizacji tego wydarzenia.
W dalszej kolejności przemawiali: Szczepan Niebrzegowski – starosta powiatu radzyńskiego, Aldona Zatwarnicka – prezes Związku Rodu Kątskich w Sanoku, dr Piotr Dymmel – dyrektor Archiwum Państwowego w Lublinie – wszyscy witając przybyłych, życzyli owocnych obrad i przyjemnego odbioru przygotowanych przez prelegentów wystąpień.
W dalszej kolejności przemawiali: starosta powiatu radzyńskiego Szczepan Niebrzegowski, Aldona Zatwarnicka – prezes Związku Rodu Kątskich w Sanoku, dr Piotr Dymmel – dyrektor Archiwum Państwowego w Lublinie – witając przybyłych, życzyli owocnych obrad i przyjemnego odbioru przygotowanych przez prelegentów wystąpień.
Moderatorką przebiegu wystąpień oraz całej konferencji była dr Agnieszka Gątarczyk, dyplomowany nauczyciel historii w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jana Pawła w Radzyniu Podlaskim.
Jako pierwszy prelegent wystąpił Janusz Siemion – dyrektor Biblioteki- Centrum Kultury w Szczuczynie z wykładem pt.: Stanisław Antoni Szczuka – podkanclerzy litewski, jedna z najważniejszych postaci ówczesnej Rzeczypospolitej – „Pan na Radzyniu i Szczuczynie”, ukazując w niezwykle interesującym wykładzie postać niezwykłą i nietuzinkową – Stanisława Antoniego Szczuki – XVII wiecznego trybuna społecznego, publicysty piszącego pod pseudonimem Szczeroty Prawdzickiego (łac. Candidus Veronensis). Liczne przytoczone przez prelegenta cytaty z publikacji Szczuki przybliżyły uczestnikom i gościom konferencji ducha epoki, w której przyszło żyć najbliższemu niegdyś współpracownikowi króla Jana III.
Następnym w kolejności prelegentem był Robert Antoń – honorowy członek ZRK, który swoim wykładem pt.: „Jan Stanisław Kątski – przykład żołnierza, polityka i literata w I połowie XVIII wieku„, przybliżył postać ojca Marianny z Kątskich Eustachowej Potockiej .
Po przerwie kawowej uczestnicy konferencji mogli dalej wsłuchiwać się w historyczną tematykę związaną z dziejami Radzynia i jej właścicieli.
Postać Marianny Eustachowej Potockiej przedstawiła dr Joanna Kowalik-Bylicka w wykładzie zatytułowanym „Marianna z Kątskich Eustachowa Potocka – mecenaska kultury, bibliofilka, tłumaczka, wzorowa matka – w 250 rocznicę śmierci „
Kolejną prelegentką była pani mgr Edyta Oworuszko, prezentująca wykład o bibliofilskich pasjach Marianny Eustachowej Potockiej pt.: „Księgozbiór Potockich z Radzynia w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie”.
Wykładem zatytułowanym „Inicjatywy artystyczne i polityka gospodarcza Eustachego Potockiego”, historyk sztuki dr hab. Krzysztof Gombin – KUL Lublin, poświęcił inicjatywom artystycznym Eustachego Potockiego, inicjatora m.in. przebudowy pałacu w Radzyniu Podlaskim oraz kościoła p.w. Marii Magdaleny w Sernikach – dzieł o niebagatelnym znaczeniu dla polskiej sztuki XVIII w. Przybliżył postać Eustachego Potockiego, przeobraziciela radzyńskiego pałacu w okazałą rezydencję magnacką w poł. XVIII w., pozostającą do dziś jedną z najważniejszych budowli z okresu polskiego rokokka, pozostającej w grupie 11 najważniejszych tego typu budowli w Europie
Po zakończonym pierwszym bloku wystąpień, organizatorzy podziękowali prelegentom za trud włożony w przygotowanie wystąpień, wręczając im pamiątkowe dyplomy i specjalnie na tę okazję wybite pamiątkowe medale.
Konferencji towarzyszyły dwie okolicznościowe wystawy poświęcone Mariannie i Eustachemu Potockim oraz pałacowi w Radzyniu Podlaskim zatytułowane: Radzyński pałac w malarstwie, sztychach i fotografii, dzieje rodów Kątskich i Potockich dawnych właścicieli Radzynia oraz Korespondencja Marianny z Kątskich i Eustachego Potockich
Piątkowe popołudnie wypełnione zostało nieco lżejszą tematyką, bo muzyczną, kojącą zmysły słuchu. Sylwetkę słynnego, urodzonego w roku 1790 w Radzyniu, Karola Lipińskiego – skrzypka i kompozytora przybliżyła wykładem pt. „Twórczość skrzypcowa Karola Lipińskiego – konglomerat form i gatunków klasyczno-romantycznych” dr hab. Joanna Subel z Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu
Po wykładzie Doktor Subel, czas przyszedł na koncert muzyczny dedykowany radzyńskim protektorom i mecenasom kultury Mariannie i Eustachemu Potockim. Pierwsza część koncertu wypełniły popisy uczniów Szkoły Muzycznej im. Karola Lipińskiego w Radzyniu Podlaskim, prezentujących utwory kompozytorów klasycznych i bliższych naszym czasom. Młodzi artyści prezentowali się wyśmienicie i z klasą. W tym miejscu należą się szczególne słowa uznania pedagogom, którzy przygotowali młodych muzyków.
Janet Ignacio del Mossa – Taniec rosyjski
Zuzanna Dulęba i Maria Korzeniowska – studentki Akademii Muzycznej w Krakowie z Bartoszem Kątskim – Politechnika Warszawska, zagrali utwór „Pod dachami Paryża”
Na zakończenie pierwszego dnia konferencji, po koncercie dla gości oraz oraz uczestników konferencji Burmistrz Radzynia Podlaskiego Jerzy Rębek wydał bankiet, podczas którego dziękując wszystkim gościom za udział. Wraz z Panią Anną Wasak wręczali gościom na pamiątkę pobytu w tym uroczym mieście, publikację autorstwa tej ostatniej, z intrygującym tytułem „Radzyń Podlaski. Wielka historia małego miasta” , która ukazała się 2018 roku dzięki sfinansowaniu jej wydania przez Urząd Miasta Radzyń Podlaski oraz Radzyński Ośrodek Kultury.
W sobotę w drugim dniu konferencji, dzięki inicjatywie dyrektora Domu Kultury im. Ks. Anny z Sapiehów Jabłonowskiej w Kocku, Pana Adama Świcia, goście mogli podziwiać najciekawsze miejsca sąsiadującego z Radzyniem – Kocka, w tym Regionalne Muzeum Ziemi Kockiej, pałac Ks. Anny Jabłonowskiej oraz piękny kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP.
Dalszymi punktami programu drugiego dnia konferencji były zaplanowane dwa wykłady związane z przeszłością niezwykłego zabytku, chluby Radzynia i Podlasia, perły polskiego rokokka.
Pierwszym był wykład dr hab. Krzysztofa Gombina (KUL) pt. „Radzyński pałac – wybitne dzieło architektury polskiego rokoka. Analiza formy i treści”, w którym prelegent poruszył najistotniejsze zagadnienia związane z wystrojem pałacu, jego form oraz zobrazował treści jakie towarzyszyły głównemu przeobrazicielowi pierwotnej budowli zamkowej – Eustachemu Potockiemu.
Elewacja ogrodowa pałacu Potockich leżącego na osi – widok od strony północnej
Drugim wykładem, którego tytuł brzmiał: „Architektura pałacowa jako język komunikacji”, prelegent dr Tomasz Dziubecki z Politechniki Białostockiej odniósł się do symboli komunikacyjnych zawartych w dziele głównego architekta i budowniczego pałacu Jakuba Fontany.
`
Trzeci dzień pobytu w Radzyniu, gościom towarzyszył burmistrz Jerzy Rębek wraz z panią Joanna Kowalik-Bylicką.
O godzinie 9,50 w kościele parafialnym Św. Trójcy rozpoczęła się uroczysta mszą św. odprawiona w intencji Marianny z Kątskich i Eustachego Potockich oraz Stanisława Antoniego Szczuki niegdysiejszych właścicieli Radzynia.
Kolejnym zaplanowanym punktem programu było spotkanie z panią Agnieszką Jeż prezes Radzyńskiego Towarzystwa Muzycznego im. Karola Lipińskiego w Radzyniu Podlaskim, gdzie w jego siedzibie goście mogli się zapoznać z działalnością Towarzystwa i organizowanymi wydarzeniami muzycznymi w mieście.
Zwiedzając wnętrza pałacowe przygotowane do remontu burmistrz Rębek opowiedział o planach remontowych głównego korpusu pałacu oraz zaplanowanym jego urządzenia, by mógł spełniać najlepszą rolę w rozwoju kulturalnym miasta i jego mieszkańców. By był miejscem najważniejszych wydarzeń w mieście.
Po obiedzie, wydanym przez burmistrza Rębka w Szkole Podstawowej im. Powstańców Styczniowych w Radzyniu, w towarzystwie współorganizatorów i dyrektor szkoły pani Bożeny Płatek, goście konferencji pozowali do pamiątkowych fotografii. Następnie, pozostały już tylko serdeczne pożegnania i wyjazd z Radzynia.
Zbliżając się do końca niniejszej relacji, pragnę wyrazić głębokie i serdeczne słowa podziękowania skierowane do tych, którzy przyczynili się do organizacji tego wydarzenia, a więc Panu Burmistrzowi Rębkowi za gościnę w Radzyniu, prawdziwie szczere i miłe przyjęcie nas, Pani dr Joannie Kowalik-Bylickiej za zaangażowanie, merytoryczne doradztwo, przygotowanie interesującej wystawy oraz całość i koordynację działań organizatorskich. Gorące podziękowania należy też skierować do sponsorów – radzyńskich firm: Spółdzielni Mleczarskiej „Spomlek” w Radzyniu Podlaskim oraz Przedsiębiorstwu Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Radzyniu Podlaskim za wsparcie finansowe wydarzenia.
Wszystkim zatem tym, którzy zaakceptowali mój pomysł, współorganizatorom, prelegentom, którzy pozytywnie pozytywnie pochylili się nad jego przekazem i wspólnie doprowadzili do jego realizacji oraz tym, którzy zaszczycili nas swoją obecnością – składam serdeczne, z głębi serca płynące podziękowanie.
Szczególne słowa podziękowania pragnę również skierować do Pana Roberta Mazurka, dyrektora Radzyńskiego Ośrodka Kultury, gospodarza sal konferencyjnych w pałacowej oranżerii, w których odbywały się wykłady i wystawy, za jego nieodzowną pomoc organizacyjną i techniczną. Również szczególne słowa podziękowania i uznania kieruję do pana Tomasza Młynarczyka artysty-fotografika z ROK-u, który z wielkim artyzmem oraz profesjonalizmem sprawił, że minione wydarzenie zostało udokumentowane perfekcyjnie w aspekcie ikonograficznym.
Na koniec, pragnę szczerze podziękować Barbarze Ćwik-Kątskiej, która na swoje barki wzięła trud zadań logistyczno-organizacyjny, leżący po stronie naszego stowarzyszenia organizowanego wydarzenia. A nade wszystko za wiarę i optymizm w nasze możliwości organizacyjne.
Raz jeszcze wszystkim bardzo serdecznie dziękuję. Robert Antoń
Tekst relacji: Robert Antoń
Zdjęcia: Tomasz Młynarczyk (ROK), Albert Kątski (ZRK)
Inne media radzyńskie o konferencji:
Kopiowanie i wykorzystywanie treści opublikowanych na stronie www.katski.pl – zabronione.
© Materiał chroniony prawem autorskim.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą autora lub wydawcy.
REGULAMIN korzystania z publikacji
POLITYKA PRYWATNOŚCI – vide – zakładka witryny
© 2016-2019 | All Rights Reserved| Powered by Związek Rodu Kątskich
