Marianna z Kątskich Potocka – Pani na Radzyniu, portret olejny, malarz nieznany, zb. Muzeum w Wilanowie
Z opisu obrazu aut. Agnieszki Woźniak-Wieczorek
Młoda dama została ukazana na portrecie w dworskiej sukni z gorsetem modnie wysmuklającym talię, uszytej z dostrzegalnie kosztownych, jasnych materiałów, z głębokim dekoltem i bufiastymi rękawami, marszczonymi w nieregularny, atrakcyjny wizualnie sposób. Pudrowaną perukę z puklami włosów spływającymi na ramiona dodatkowo przyozdobiono stroikiem splecionym z drobnego kwiecia. Szyję portretowanej otacza czarna aksamitna wstążka z wystawną broszą, z którą stylistycznie korespondują równie pokaźne, wiszące kolczyki. Przez dekoracyjną zapinkę, przypiętą w centralnej partii gorsu sukni, tuż przy wykroju dekoltu, przewleczono rąbek reprezentacyjnego, drapowanego płaszcza. Na lewej piersi hrabiny (?) widnieje przypięta odznaka orderowa Krzyża Gwiaździstego, którą tworzy krzyż z czterema gwiazdami (Marianna Potocka została mianowana Damą Krzyża Gwiaździstego 3 maja 1745 r.). Tło gładkie, ciemnej barwy.
Od wielu, wielu lat portret ten był przeze mnie poszukiwany. Od 2003 roku, to jest od czasu kiedy rozpocząłem pracę nad monografią o rodzie Kątskich. Szukałem podobizny prekursorki doby Oświecenia i pierwszej w Rzeczpospolitej tłumaczki dzieł Moliera.
Niestety, w zbiorach wilanowski, w spisie inwentarzowym taki portret nie istniaje. Jednak, cały czas intuicja podpowiadała mi, iż jest on w tych zbiorach, może jedynie nieoznaczony.
Minęło znów kilka lat, kiedy pewnego dnia otrzymałem od Pana Janusza Siemiona – Dyrektora Biblioteki- Centrum Kultury w Szczuczynie, informację o tym, iż w miejscowym kościele (pw. Imienia Najświętszej Marii Panny) znajduje się kopia portretu Marianny Potockiej, malowany przez miejscowego proboszcza w roku 1879. Dzięki pomocy p. Janusza udało się nam pozyskać jego elektroniczną kopię, którą mogliśmy zaprezentować w trakcie konferencji radzyńskiej w czerwcu 2019 roku.
W czerwcu roku 2023 otrzymałem od profesora Krzysztofa Gombina z KUL, poznanego w podczas konferencji radzyńskiej, niezmiernie ciekawą informację dotycząca portretu Marianny Potockiej. O tuż sprawa opierała się na artykule jego koleżanki dr. Oksany Lobko z Центр розвитку музейної справи w Kijowie pt.
ІКОНОГРАФІЧНІ ДОСЛІДЖЕННЯ ПОРТРЕТІВ ПОТОЦЬКИХ З КОЛЕКЦІЇ І. САДОВСЬКОГО В ФОНДАХ
ЛЬВІВСЬКОГО ІСТОРИЧНОГО МУЗЕЮ (Badania ikonograficzne portretów Potockich w zbiorach Muzeum Historycznego we Lwowie)
[https://doi.org/УДК 75.041.5(438)+ 929.52(Потоцькі)]
Mając już wiedzę, postanowiłem teraz, znacznie już dokładniej przeszukać inwentarz obrazów. I bingo. znalazłem ów portret w zbiorach muzeum wilanowskiej, tyle tylko, iż był on opisany jako portret Marii z Potockich Szymanowskiej. Powziąłem decyzję o interwencji w sprawie zmiany opisu tegoż portretu w Muzeum w Wilanowie. Tu wsparłem swoje działanie dobrymi kontaktami z pracownikami Muzeum w Wilanowie, prezes Barbary Ćwik-Kątskiej (ZRK), która przesyłając przygotowaną przeze mnie dokumentację w sprawie, po niedługim czasie, otrzymała zwrotną odpowiedź z Muzeum w Wilanowie:
czw., 13 lip 2023 o 10:08 Anna Karwowska-Konopa <akarwowskakonopa@muzeum-wilanow.pl> napisał(a):
Szanowna Pani,
Uprzejmie informuję, że na stronie www.wmuzeach.pl opublikowany obraz nr Wil.1317 przedstawiający Mariannę z Kątskich Potocką ma już zmieniony tytuł na prawidłowy. Dziękujemy za zwrócenie uwagi na nieaktualną poprzednią nazwę – poprawiliśmy ją na w/w stronie oraz w naszych muzealnych bazach fotograficznych tak szybko jak było to możliwe.Z poważaniem
Anna Karwowska-Konopa
Specjalista ds. cyfryzacji
Dział Dokumentacji i Cyfryzacji
Documentation and Digitalization Department
+ 48 22 5442 772
akarwowskakonopa@muzeum-wilanow.plI tym o to sposobem cel został osiągnięty. I tak w zbiorach wilanowskiego muzeum znajdują się obrazy – rodzin Kątskich i Potockich:
Marcina Kazimierza Kątskiego, gen. art. kor., Kasztelana krakowskiego i komendanta twierdzy kamienieckiej;
Urszuli z Denhoffów Kątskiej, żony generała
Jana Stanisława Kątskiego, gen. ziem podolskich, gen. art. koronnej, miecznika koronnego, komendanta twierdzy kamienieckiej;
Eustachego Potockiego, gen. art. WXL, starosty generalnego ruskiego;
Marianny z Katskich Potockiej;
Romana Ignacego Potockiego, Stanisława Kostki Potockiego i innych.
Moim zaś wieloletnim intuicjom i sugestiom stało się zadość. Przekonany byłem bowiem, iż wraz ze sprzedażą radzyńskiego pałacu przez Stanisława Kostkę Potockiego księżnej Annie z Zamoyskich Sapieżynie, Potocki musiał zapewne przenieść do swojej rezydencji w Wilanowie portrety swoich rodziców i dziadów.
Robert Antoń
Kopiowanie i wykorzystywanie treści opublikowanych na stronie www.katski.pl – zabronione.
© Materiał chroniony prawem autorskim.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą autora lub wydawcy.
REGULAMIN korzystania z publikacji
POLITYKA PRYWATNOŚCI – vide – zakładka witryny
© 2016-2023 | All Rights Reserved| Powered by Związek Rodu Kątskich
